تغییر دین و تغییر شخصیت

این مقاله مروری است بر موضوع تغییر دین و تغییر شخصیت؛ ابتدا، در چشم‌اندازی کلی، نمونه‌هایی از «حکایت نودینان» در تجربه تاریخی را روایت می‌کنیم. سپس مفاهیم تغییر دین و تغییر شخصیت تعریف می‌شود. در ادامه، چشم‌انداز روان‌شناختی در خصوص تأثیرگذاری تغییر دین بر شخصیت فرد، چگونگی این تغییر و سطوح و جنبه‌هایی از شخصیت فرد که مشمول آن می‌شود، بررسی خواهد شد. تحلیل پدیده تغییر دین، فراتر از جنبه‌های روان‌شناختی، می‌تواند به صورت «میان‌رشته‌ای و جامع» سایر ابعاد فرهنگی، اجتماعی، فکری و تاریخی را مورد توجه قرار دهد. این مدل به شکل نمودار فرآیندی و تعاملی در هفت مؤلفه «زمینه»، «بحران»، «پرسش»، «تعامل»، «مواجهه»، «تعهد» و «پیامد» طرح می‌شود. این مقاله با روش تحلیلی- اسنادی و با رجوع به نظریه‌های تغییر دین سامان یافته است. از مجموع حکایت نوکیشان و مطالعات نظری در این باره به دست می‌آید که: 1. تغییر دین در سطوح خاصی از شخصیت اتفاق می‌افتد؛ 2. تغییر دین بیانگر درک جدیدی در خوداتکایی و خودیابی فرد است؛ 3. پژوهش‌گران شخصیت و دین‌پژوهان می‌توانند فرضیه‌های خود را در خصوص امور غایی نسبت به تغییر و تحول شبکه‌های باور از نو ارزیابی کنند.